Domingos Freitas

GreenComp Το ευρωπαϊκό πλαίσιο ικανοτήτων βιωσιμότητας

Image: GreenComp Cover
© EC2022

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει εκδώσει το GreenComp: 
Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ικανοτήτων Βιωσιμότητας

Η ανάπτυξη του πλαισίου ικανοτήτων είναι μία από τις δράσεις που η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία έχει σχεδιάσει ώστε να παίξει καταλυτικό ρόλο στην εκπαίδευση ως προς την περιβαλλοντική βιωσιμότητα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το  GreenComp προσδιορίζει ένα σύνολο ικανοτήτων βιωσιμότητας που θα τροφοδοτήσουν τα εκπαιδευτικά προγράμματα, ώστε οι μαθητές να αναπτύξουν γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις που εκφράζουν τρόπους σκέψης, σχεδιασμού και δράσης βασισμένους στην ενσυναίσθηση, την υπευθυνότητα και τη φροντίδα για τον πλανήτη και τη δημόσια υγεία.

Η εργασία αυτή ξεκίνησε με ανασκόπηση της βιβλιογραφίας και αξιοποίησε συζητήσεις και διαβουλεύσεις με ειδικούς και ενδιαφερόμενους που εργάζονται στον τομέα της βιώσιμης εκπαίδευσης και της δια βίου μάθησης.

Όπως αναφέρουν, η έκθεση διαμορφώνει ένα “πλαίσιο μάθησης για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα που μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε εκπαιδευτικό πεδίο. Η έκθεση παρουσιάζει λειτουργικούς ορισμούς της βιωσιμότητας και της μάθησης για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα, οι οποίοι συνιστούν τη βάση προκειμένου να επιτευχθεί συναίνεση και να γεφυρωθεί το χάσμα μεταξύ εμπειρογνωμόνων και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων”.

Το GreenComp περιλαμβάνει τέσσερις αλληλένδετους τομείς ικανοτήτων: “υιοθετώντας τις αξίες της βιωσιμότητας“, “αγκαλιάζοντας την πολυπλοκότητα της βιωσιμότητας“, “οραματιζόμενοι ένα βιώσιμο μέλλον” και ” δρώντας για τη βιωσιμότητα“. Κάθε τομέας περιλαμβάνει τρεις ικανότητες που διασυνδέονται και είναι εξίσου σημαντικές. Το GreenComp έχει σχεδιαστεί ως μη κανονιστική βάση αναφοράς για εκπαιδευτικά προγράμματα που προάγουν την βιωσιμότητα ως ικανότητα.

Περισσότερα στο άρθρο:

https://publications.jrc.ec.europa.eu/repository/handle/JRC128040

Career pathways

Κατάρτιση και δεξιότητες για την πράσινη μετάβαση

Photo by Milada Vigerova on Unsplash.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP) δημοσίευσε ένα ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με την πράσινη μετάβαση. Η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, λένε, μπορεί να προσφέρει τις δεξιότητες που απαιτούνται για τις πράσινες θέσεις εργασίας και με τη σειρά της να συμβάλει στη διαμόρφωσή τους.

Το Cedefop είναι ένας μόνο από τους πολλούς διεθνείς φορείς που προβλέπουν ότι η μετάβαση σε μια πράσινη οικονομία δεν είναι απλά άρρηκτα συνδεδεμένη με την ψηφιοποίηση, αλλά θα οδηγήσει σε δραματικές αλλαγές στην αγορά εργασίας με τις νέες δεξιότητες που απαιτούνται σε όλους τους τομείς και τα επαγγέλματα. Οι μαθητείες θεωρούνται ως βασικός τρόπος απόκτησης τέτοιων δεξιοτήτων.

Μια πρόβλεψη του Cedefop αναφορικά με τις δεξιότητες που θα απαιτούνται προβλέπει ισχυρή αύξηση των θέσεων εργασίας σε τομείς όπως η παροχή νερού, η διαχείριση αποβλήτων και οι κατασκευές. “Μέχρι το τέλος της δεκαετίας”, λένε, “θα δημιουργηθούν σχεδόν 200.000 θέσεις εργασίας μόνο στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας”. Υπάρχει η ελπίδα ότι η ζήτηση νέων δεξιοτήτων και η μείωση των θέσεων εργασίας στον “καφέ” τομέα μπορεί να αμβλύνει την απόκλιση της αγοράς εργασίας μεταξύ θέσεων στο υψηλό και στο χαμηλό άκρο της κλίμακας προσόντων και επίσης να ωθήσει σε αναλογικότερη εκπροσώπηση των φύλων.

Ωστόσο, παρά την αυξανόμενη έμφαση που δίνεται στις δεξιότητες για τις πράσινες θέσεις εργασίας, παραμένει ελλιπής η κατανόηση του ποιες είναι αυτές οι δεξιότητες, ακόμη και του τι είναι μια πράσινη θέση εργασίας. Συνήθως τα βλέμματα στρέφονται στις τεχνικές καινοτομίες, π.χ. στις τεχνολογίες αιολικής ενέργειας. Στην πραγματικότητα, όμως, το μεγαλύτερο αντίκτυπο θα έχουν οι αλλαγές και οι πρόσθετες δεξιότητες που απαιτούνται στις υπάρχουσες θέσεις εργασίας. Ο ορισμός τους είναι πιο προβληματικός. Ενώ είναι σχετικά απλό να δει κανείς ότι πολλές θέσεις εργασίας θα απαιτούν νέες εγκάρσιες δεξιότητες – για παράδειγμα στη χρήση της τεχνολογίας, στις επικοινωνιακές δεξιότητες και στην υλικοτεχνική υποστήριξη -, είναι πολύ πιο δύσκολο να καθοριστούν οι νέες τεχνικές δεξιότητες που θα χρειαστούν σε διάφορα επαγγέλματα.

Το Cedefop πιστεύει ότι οι περιφέρειες και οι πόλεις θα λειτουργήσουν ως κόμβοι για την πράσινη μετάβαση, και πράγματι φαίνεται ότι σε πολλές χώρες δίνεται όλο και μεγαλύτερη έμφαση στην εκπαίδευση για την απόκτηση δεξιοτήτων, με τη σύμπραξη της τοπικής αυτοδιοίκησης, εργοδοτών, συνδικάτων και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Το Cedefop, όπως και ο ΟΟΣΑ, προωθούν επίσης τον ρόλο των προγραμμάτων μαθητείας, θεωρώντας ιδιαίτερα σημαντική τη μάθηση με βάση την εργασία και την ευελιξία που παρέχει η μαθητεία καθώς προσαρμόζεται σε καινοτόμες πρακτικές που αφορούν όλο και πιο πράσινες θέσεις εργασίας.

Το έργο Career Pathways που χρηματοδοτείται από το Erasmus+ επιδιώκει να αναπτύξει συστήματα που θα εντοπίζουν τις διάφορες ευκαιρίες και διαδρομές κατάρτισης για όσους επιδιώκουν να στραφούν σε νέες πράσινες θέσεις εργασίας ή να αναπτύξουν τις πράσινες δεξιότητες που θα απαιτηθούν στην απασχόληση στο μέλλον.

CEDEFOP λένε:
Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση μπορεί ακόμη και να ωθήσει την κοινωνική αλλαγή με την προώθηση της καινοτομίας σε πράσινες τεχνολογίες, διαδικασίες και προϊόντα, εμβαθύνοντας έτσι στην κατανόηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων από τους εκπαιδευόμενους και ενισχύοντας τελικά την εμπλοκή τους στα κοινά (8). Το αναδυόμενο κίνημα των "greenfluencers" δείχνει ήδη πώς το πάθος για την προώθηση της αειφορίας μπορεί να συμβάλει στον πράσινο μετασχηματισμό των κοινωνιών.

Τι είναι οι πράσινες δεξιότητες και οι πράσινες θέσεις εργασίας;

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Επαγγελματικών Δεξιοτήτων στις 17 Μαΐου η Pontydysgu συμμετείχε σε διαδικτυακό σεμινάριο με θέμα “CAREER PATHWAYS AND GREEN ECONOMY“.

Η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος του προγράμματος Erasmus+ Career Pathways που προωθείται από το TecMinho από την Πορτογαλία και με τη σύμπραξη οργανισμών από την Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ελλάδα.

Στόχος του διαδικτυακού σεμιναρίου ήταν να ξεκινήσει μια συζήτηση σχετικά με το πώς η πράσινη οικονομία και ειδικότερα οι “πράσινες δεξιότητες” μπορούν να ευνοήσουν διαδρομές σταδιοδρομίας που είναι περισσότερο προσανατολισμένες στις τρέχουσες και μελλοντικές εργασιακές απαιτήσεις, εστιάζοντας στη βελτίωση των προσόντων ως τρόπο πρόσβασης σε “καλύτερες” θέσεις εργασίας.

Σκοπός είναι η ανάπτυξη διαδρομών σταδιοδρομίας προς μελλοντικές θέσεις εργασίας και πράσινες θέσεις εργασίας, σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς οργανισμούς και φορείς κατάρτισης, εργοδότες και επαγγελματίες στον τομέα της απασχόλησης και της επαγγελματικής εξέλιξης.

Το έργο έχει σχεδιαστεί για να ενώσει τεχνικούς ερευνητές και προγραμματιστές από την Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα με εκπαιδευτικούς και επιμορφωτικούς οργανισμούς σε καθεμία από τις χώρες αυτές.

Στο πλαίσιο του διαδικτυακού σεμιναρίου, ο Γιώργος Μπεκιαρίδης και εγώ κάναμε μια σύντομη παρουσίαση των πράσινων δεξιοτήτων για πράσινες θέσεις εργασίας, περιγράφοντας την τεχνική μας προσέγγιση για το έργο.

Αν και στις περισσότερες χώρες υπάρχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την προώθηση των πράσινων δεξιοτήτων και των πράσινων θέσεων εργασίας, η συνεργασία και η ανάπτυξη εμποδίζονται από την έλλειψη κοινών ορισμών. Αυτό που είναι μια πράσινη θέση εργασίας μπορεί να διαφέρει από χώρα σε χώρα. Και μια σημαντική πρόκληση για το έργο μας ήταν να αποφασίσουμε ποιες θέσεις εργασίας σε ποιους τομείς και ποιες δεξιότητες; Έπρεπε να συμφωνήσουμε σε αυτό πριν αρχίσουμε να βρίσκουμε προγράμματα μαθημάτων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ευκαιρίες απασχόλησης σε πράσινες θέσεις εργασίας. Οι πάροχοι εκπαίδευσης και επαγγελματικής κατάρτισης πρέπει επίσης να γνωρίζουν ποιες δεξιότητες απαιτούνται για τις πράσινες θέσεις εργασίας και ποιες πράσινες θέσεις εργασίας έχουν ζήτηση στην περιοχή τους. 

Ευτυχώς, η δουλειά μας έχει γίνει πολύ πιο εύκολη από την ανάπτυξη της ESCO. Η ESCO είναι η πολύγλωσση ταξινόμηση των ευρωπαϊκών δεξιοτήτων, ικανοτήτων και επαγγελμάτων. H ESCO έχει τρέξει ένα έργο για την Ταξινόμηση των πράσινων δεξιοτήτων και γνώσεων, τα πρώτα αποτελέσματα του οποίου δημοσιεύτηκαν τον Ιανουάριο του 2022. 571 έννοιες που αφορούν δεξιότητες και γνώσεις έχουν χαρακτηριστεί ως πράσινες και περαιτέρω εργασίες έχουν προσδιορίσει ποιες από αυτές τις έννοιες δεξιοτήτων και γνώσεων θεωρούνται απαραίτητες για ένα επάγγελμα και ποιες μπορεί να είναι προαιρετικές.

Η μεθοδολογία για την ανάπτυξη αυτής της ταξινόμησης είναι ενδιαφέρουσα. Οι αρχικές εργασίες έγιναν από ειδικούς στους εκάστοτε επαγγελματικούς τομείς. Τα δεδομένα που προέκυψαν από εκεί, χρησιμοποιήθηκαν στη συνέχεια για την εκπαίδευση μιας Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) που βασίζεται στη μηχανική μάθηση. Στη συνέχεια, η ΤΝ περιέλαβε το σύνολο της βάσης δεδομένων ESCO με πάνω από 6.000 επαγγέλματα και προσδιόρισε ποια απαιτούσαν πράσινες δεξιότητες. Τα αποτελέσματα της έρευνας μηχανικής μάθησης επικυρώθηκαν τελικά από αξιολογητές.

Είναι ενδιαφέρον να δούμε μια ευρεία ταξινόμηση των εννοιών των δεξιοτήτων και των γνώσεων. Αν και ίσως ήταν αναμενόμενο ότι το 27% θα ήταν δεξιότητες πληροφόρησης, είναι αξιοσημείωτο ότι το 14% αφορά την παροχή βοήθειας και φροντίδας.

Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι οι τομείς στους οποίους χρησιμοποιούνται οι Πράσινες Δεξιότητες και Γνώσεις. Το 42% είναι σε θέσεις εργασίας μηχανικών, μεταποίησης και κατασκευής. Αλλά ένα εκπληκτικό 19% είναι στην υγεία και την πρόνοια και 17% είναι στις τέχνες και τις ανθρωπιστικές επιστήμες.

Η ESCO εξέτασε επίσης τις επαγγελματικές διαδρομές και ποια επαγγέλματα απαιτούν μόνο χαμηλά επίπεδα δεξιοτήτων και εμπειρίας και ποια απαιτούν προηγμένες δεξιότητες και εμπειρία. Υιοθέτησαν την ταξινόμηση επιπέδων δεξιοτήτων ISCO που αναπτύχθηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) και διακρίνει μεταξύ τεχνικών επαγγελμάτων, ανώτερων τεχνικών επαγγελμάτων και επαγγελμάτων υψηλής κατάρτισης.

Σε αυτήν τη διαφάνεια παρουσιάζονται τα απαιτούμενα επίπεδα προσόντων και εκπαίδευσης/κατάρτισης σε σχέση με τις επιμέρους δεξιότητες και γνώσεις. Αυτό δείχνει επίσης την ανάγκη για εκπαιδευτικές και επιμορφωτικές διαδρομές που παρέχουν διαφοροποιημένη πορεία εξέλιξης μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων.

Οι έννοιες των πράσινων δεξιοτήτων και γνώσεων της ESCO θα αποτελέσουν το επίκεντρο των εργαλείων που αναπτύσσουμε για το έργο Learning Pathways. Για κάθε πράσινο επάγγελμα θα είμαστε σε θέση να παρουσιάσουμε μια περιγραφή του συγκεκριμένου επαγγέλματος και τις δεξιότητες που σχετίζονται αυτό. Τα δεδομένα της ESCO είναι άμεσα διαθέσιμα μέσω ενός API σε κάθε ευρωπαϊκή γλώσσα.

Το επόμενο πράγμα που θέλουμε να παρουσιάσουμε (ως μέρος ενός πίνακα για διάφορες περιοχές στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία) είναι η πραγματική ζήτηση για αυτά τα επαγγέλματα. Δεν έχει νόημα να προσφέρουν τα εκπαιδευτήρια μαθήματα, αν δεν υπάρχει ζήτηση για απασχόληση στο τέλος της κατάρτισης. Μπορεί επίσης, με τον ίδιο τρόπο, να υπάρχει ζήτηση για δεξιότητες και γνώσεις τις οποίες οι εκπαιδευτικοί φορείς δεν προσφέρουν ακόμη. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από το ευρωπαϊκό παρατηρητήριο OVATE του Cedefop, το οποίο παρέχει δεδομένα σχεδόν σε πραγματικό χρόνο με βάση τις αγγελίες εργασίας. Δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμη API για τα δεδομένα αυτά. Ωστόσο, μας έχει χορηγηθεί πρόσβαση στην αδημοσίευτη “λίμνη δεδομένων” που στηρίζει το OVATE και εξετάζουμε πώς θα μπορούσαμε να εξάγουμε τα δεδομένα που θα μας φανούν χρήσιμα σε περιφερειακό επίπεδο.

Το τελευταίο μέρος της εργαλειοθήκης των Μαθησιακών Διαδρομών είναι ο εντοπισμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε επίπεδο περιφερειών, που μπορούν να παρέχουν τη ζητούμενη εκπαίδευση και κατάρτιση για τις πράσινες δεξιότητες και γνώσεις. Αυτό μπορεί να φαίνεται εύκολο, αλλά δεν είναι. Προς το παρόν δεν υπάρχουν πρότυπα για τον τρόπο ταξινόμησης και περιγραφής των μαθημάτων, παρά κάποιες ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες. Αρχικά αναπτύσσουμε το δικό μας περιγραφικό σύστημα και θα συνεργαστούμε με τρεις οργανισμούς εκπαίδευσης και κατάρτισης σε κάθε μία από τις τρεις χώρες εταίρους του έργου για να συγκεντρώσουμε αυτά τα δεδομένα ως βάση δοκιμών για τα εργαλεία μας.

Solverwp- WordPress Theme and Plugin